Khi theo dõi, nhắc đến các cuộc bầu cử Mỹ, chúng ta thường hay nghĩ đến hai đảng phái chính trị lớn nhất là Đảng Dân chủ Mỹ (Democratic Party) và Đảng Cộng hòa Mỹ (Republican Party). Mỗi đảng lên nắm quyền sẽ đưa ra những chính sách đối nội, đối ngoại ảnh hưởng đến nền kinh tế của Mỹ cũng như phần nào đến kinh tế của thế giới. Vậy sự khác nhau nổi bật giữa 2 đảng này như thế nào? Cùng theo dõi qua thông tin sau đây!
1. Lịch sử ra đời của Đảng dân chủ và Đảng Cộng Hòa Mỹ
Theo ghi nhận thì cả 2 đều bắt nguồn từ một đảng duy nhất là Đảng Dân chủ – Cộng hòa Mỹ được thành lập vào năm 1970 bởi Thomas Jefferson và James Madison, đấu tranh cho chủ nghĩa cộng hòa, bình đẳng về chính trị và các chủ nghĩa bành trướng trong xã hội.
Đảng khi đó ra đời nhằm mục đích cạnh tranh với Đảng Liên bang Mỹ – Đảng phái lớn mạnh nhất ở Mỹ thời bấy giờ, Đảng Dân chủ – Cộng hòa Mỹ ủng hộ quyền của các tiểu bang, họ ưu tiên thực hiện việc hỗ trợ tài chính và các vấn đề pháp lý cho nền nông nghiệp lúc đó, trong khi đấy thì Đảng Liên bang gồm đại đa số các quý tộc giàu có chủ yếu đề cao sức mạnh, quyền lực của Đảng Liên bang.
Năm 1828, Đảng Dân chủ – Cộng hòa tách thành Đảng dân chủ và một Đảng chính trị khác là đảng Whig. Đảng dân chủ được thành lập bởi Andrew Jackson và những người ủng hộ ông, có tiền thân là Đảng Dân chủ – Cộng hòa, biểu tượng của Đảng dân chủ là con Lừa với màu đại diện là Xanh lam, chủ trương là loại bỏ các giá trị truyền thống lâu đời, các quy ước về đạo đức, hướng đến thúc đẩy tự do cá nhân và có tư tưởng về cánh tả (Chính phủ càng nắm nhiều quyền lực càng tốt).
Đảng Cộng hòa được thành lập vào năm 1854 do các cựu thành viên của đảng Whig, với hình tượng tiêu biểu của đảng là Abraham Lincoln – là người đứng đầu liên minh miền Bắc nước Mỹ đứng lên phản đối, dẫn dắt và xóa bỏ chế độ chế hữu nô lệ ở miền nam nước Mỹ và cũng là Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ 1861-1865. Biểu tượng tiêu biểu của Đảng Cộng hòa là con Voi với màu đại diện là màu đỏ, có xu hướng ủng hộ, duy trì và giữ gìn các giá trị truyền thống, có tư tưởng về cánh hữu (Chính phủ nên nắm ít quyền lực).
Biểu tượng con Lừa của Đảng Dân chủ và con Voi của Đảng Cộng Hòa Mỹ
2. Sự khác nhau nổi bật giữa Đảng dân chủ và Đảng Cộng hòa Mỹ
Các vấn đề xã hội và chính sách cho nền kinh tế cho thấy sự khác biệt nổi cộm giữa 2 đảng phái này:
a). Nhập cư
Khi nhắc đến nhập cư thì đa số mọi người đều nghĩ đến vấn đề nhập cư có hợp pháp hay không? Bởi hệ lũy của việc nhập cư bất hợp pháp mang đến nhiều tổn thất cho nền kinh tế và an sinh xã hội như mất việc làm của người dân Mỹ, buôn bán ma túy của các băng đảng người Mexico, các chi phí y tế đắt đỏ,…
Quan điểm của Đảng Cộng hòa là không chấp nhận việc nhập cư bất hợp pháp và cho đây là việc không tôn trọng pháp luật quốc gia Mỹ, Đảng Cộng hòa luôn mong muốn thắt chặt việc nhập cư bất hợp pháp, họ chỉ ủng hộ việc nhập cư hợp pháp theo các dạng đầu tư, các chương trình thu hút người tài, các lao động có tay nghề cao. Tổng thống Donald Trump là người lên án mạnh mẽ vấn đề này và khi ông đương nhiệm là Tổng thống Mỹ thì ông đã thực hiện các chính sách nghiêm khắc nhằm thắt chặt vấn nạn nhập cư và cho xây bức tường giữa biên giới Mỹ và Mexico.
Trong khi đó thì các chính trị gia thuộc Đảng Dân chủ lại có cái nhìn thoáng hơn về vấn đề nhập cư bởi họ có quan niệm rằng tất cả mọi người đều được “Chào mừng đến với nước Mỹ” nên không có ai là nhập cư bất hợp pháp cả. Nhiều chính trị gia thuộc đảng này còn kêu gọi thay đổi một số chính sách hệ thống nhập cư của Mỹ nhằm giúp cho những người nhập cư bất hợp pháp này có một lộ trình để trở thành “một công dân hợp pháp của Mỹ”.
Nhập cư bất hợp pháp – một trong những vấn đề gây nhức nhối ở Mỹ
b). Nạo phá thai
Đảng Cộng hòa cho rằng không nên hợp pháp hóa vấn đề nạo phá thai vì họ tin rằng trẻ em chưa được sinh ra thì vẫn là trẻ em, họ ủng hộ quyền được sống của thai nhi (pro life).
Ngược lại thì Đảng Dân chủ lại tin rằng nạo phá thai nên được hợp pháp hóa, họ có xu hướng tự do cá nhân – các cá nhân là những người biết rõ nhất về những gì là tốt nhất cho họ và xem vấn đề này là lựa chọn của cá nhân (pro choice). Với lập luận “my body, my rights” họ thường, họ gạt bỏ các vấn đề đạo đức trong việc này và mong muốn chính phủ đầu tư ngân sách cho các chương trình nạo phá thai thông qua các tổ chức như Tổ chức kế hoạch hóa gia đình Hoa Kỳ – Planned Parenthood.
c). Hôn nhân đồng tính
Do tin tưởng vào các giá trị truyền thống nên Đảng Cộng hòa cực kì phản đối hôn nhân đồng tính do điều này trái với các truyền thống đạo đức, đặc biệt là với những người có đức tin. Tuy nhiên thì với quyết định của Tòa án tối cao Hoa Kỳ cho phép hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính vào năm 2015 thì Đảng Cộng hòa mất đi một vấn đề chính trị quan trọng trong các cuộc đua bước vào Nhà trắng.
Ngược lại thì do không bị ràng buộc bởi các trói buộc về truyền thống đạo đức, tín ngưỡng và theo các đường lối tự do cá nhân nên Đảng Dân chủ ủng hộ hôn nhân đồng giới. Do đó trong các cuộc chạy đua vào nhà trắng, đa số các cộng đồng người đồng tính, lưỡng tính, chuyển giới đều ủng hộ các chính trị gia của Đảng Dân chủ. Ông Joe Biden – Tổng thống đương nhiệm Hoa Kỳ cũng cho rằng đồng tính luyến ái như là một trong những chính sách quốc gia và đặt nó lên hàng đầu trong tiêu chí đối ngoại của Hoa Kỳ.
d). Kiểm soát vũ khí – Súng đạn
Dù tôn trọng các quyền cá nhân của của người, nhưng với tư tưởng theo cánh tả, các chính trị gia của Đảng Dân chủ đều mong muốn Chính phủ càng nắm nhiều quyền lực nên nỗ lực đưa ra các đạo luật nhằm hạn chế quyền sở hữu vũ khí của người dân, như là việc thường xuyên tăng cường kiểm tra các vấn đề sức khỏe tâm thần với những công dân sở hữu súng, hoặc là ban hành việc công dân chỉ được sở hữu vũ khí hạng nhẹ.
Trong khi đó, Đảng Cộng hòa lại ủng hộ việc sở hữu vũ khí, họ tôn trọng quyền được sở hữu súng của người dân được quy định trong Hiến pháp, người dân được quyền sở hữu súng để bảo vệ bản thân và gia đình trong các trường hợp nguy cấp, đây cũng là điều cần thiết để kìm hãm sự độc tài của Chính phủ trong việc kiểm soát vũ khí của người dân.
Chính phủ Mỹ có được hạn chế quyền sở hữu vũ khí của người dân hay không?
e). Chính sách cho nền kinh tế
Đảng Cộng hòa không ủng hộ việc đánh thuế cao vào những nhóm người có thu nhập cao, tăng thuế suất. Họ cho rằng những người có thu nhập cao là những người tạo ra nhiều công ăn việc làm cho những người lao động trong xã hội, họ mong muốn một mức thuế bằng phẳng. Bên cạnh đó thì Đảng Cộng hòa cũng tin rằng doanh nghiệp tư nhân sẽ hoạt động hiệu quả hơn Chính phủ trong việc tạo ra việc làm, giúp đỡ cho người lao động có nguồn thu nhập ổn định thay vì phải dựa vào trợ cấp xã hội, lệ thuộc vào Chính phủ.
Ngược lại thì Đảng Dân chủ không phản đối các ý tưởng tăng thuế suất nhằm có được nguồn tiền sử dụng để tài trợ cho các chương trình của Chính phủ. Thúc đẩy, tăng trưởng các chính sách phúc lợi xã hội là một trong những chiến lược quan trọng trong việc phát triển kinh tế của Đảng Dân chủ. Do đó, họ tin rằng mức thuế cao hơn cần được áp dụng với những người có thu nhập cao. Đảng dân chủ cần thêm nhiều thuế để có thể gánh được Bộ máy Chính phủ và họ tin rằng người dân cần được hưởng các lợi ích xã hội nhiều hơn so với là việc đánh thuế thấp.
Kết luận
Trên đây là những điểm khác nhau nổi bật giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa Mỹ, sau bài viết này nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào thì hãy gửi câu hỏi về cho Khacnhaugiua.vn, chúng tôi sẽ hồi đáp bạn trong thời gian sớm nhất.