Sự khác nhau giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành về các tiêu chí như thẩm quyền, cách thức hiện diện và phạm vi của hai loại thanh tra này đang là thắc mắc của rất nhiều người. Vậy điểm khác nhau giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành là gì? Tham khảo bài viết dưới đây của Khacnhaugiua.vn để có câu trả lời!
1. Khái niệm
Để phân biệt sự khác nhau giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành, chúng ta cần tìm hiểu khái niệm của hai vị trí này.
Thanh tra hành chính là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trực thuộc trong việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Trong khi đó, thanh tra chuyên ngành là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn – kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc ngành, lĩnh vực đó.
2. Thẩm quyền ra quyết định
Thẩm quyền ra quyết định là một trong những điểm khác nhau rõ rệt của thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.
Cụ thể, thẩm quyền ra quyết định thanh tra hành chính là Thủ trưởng cơ quan thanh tra nhà nước trong trường hợp cần thiết. Bên cạnh đó, thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước cũng có thể ra quyết định và thành lập Đoàn thanh tra.
Chẳng hạn, Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng, Chánh Thanh tra Bộ Tài chính đã ký Quyết định số 81/QĐ-TTr ngày 10/6/2021 quyết định thanh tra hành chính tại Sở Giao dịch chứng khoán TP.Hồ Chí Minh.
Trong khi đó, thẩm quyền ra quyết định thanh tra chuyên ngành là Chánh Thanh tra bộ, Chánh Thanh tra sở, Thủ trưởng cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành ra quyết định thanh tra. Trong trường hợp cần thiết, Bộ trưởng, Giám đốc Sở cũng có thể ra quyết định thanh tra chuyên ngành và lập đoàn thanh tra chuyên ngành.
Chẳng hạn, Bộ Tài chính cho biết, 5 tháng đầu năm 2021, Thanh tra Bộ Tài chính và các đơn vị có chức năng thanh tra chuyên ngành thuộc Bộ đã thực hiện 18.947 cuộc thanh tra, kiểm tra; tiến hành kiểm tra 188.117 hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan.
3. Phạm vi thanh tra
Đối với hoạt động thanh tra hành chính, phạm vi thanh tra bao gồm thanh tra, đánh giá toàn diện, mọi mặt của đối tượng hoặc thanh tra, đánh giá một mặt của đối tượng.
Trong khi đó, hoạt động thanh tra chuyên ngành bao gồm các hoạt động thanh tra trong phạm vi ngành, lĩnh vực, hoạt động chuyên môn.
4. Quy định về thời gian thanh tra
Quy định về thời gian thanh tra hành chính và thời gian thanh tra chuyên ngành hoàn toàn khác nhau.
Cụ thể, đối với thanh tra hành chính được chia thành các cấp sau:
- Thanh tra Chính phủ tiến hành: Không quá 60 ngày, có thể kéo dài không quá 90 ngày. Trường hợp đặc biệt không quá 150 ngày.
- Thanh tra Tỉnh, Bộ tiến hành: Không quá 45 ngày, có thể kéo dài không quá 70 ngày
- Thanh tra huyện: Không quá 30 ngày, kéo dài không quá 45 ngày
Trong khi đó, đối với thanh tra chuyên ngành, thời gian thanh tra chia thành các cấp sau:
- Đối với đoàn thanh tra: Thanh tra cấp trung ương bao gồm Bộ, Tổng cục, Cục thuộc bộ: tiến hành thanh tra không quá 45 ngày, có thể kéo dài không quá 70 ngày. Cuộc thanh tra chuyên ngành do thanh tra sở, Chi cục thuộc Sở tiến hành không quá 30 ngày; nhưng không quá 45 ngày.
- Đối với độc lập :Thời hạn thanh tra chuyên ngành độc lập đối với mỗi đối tượng thanh tra là 05 ngày làm việc , kể từ ngày tiến hành thanh tra. Gia hạn không quá 5 ngày.
5. Đối tượng thanh tra
Đối tượng thanh tra là một tiêu chí giúp bạn phân biệt sự khác nhau giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.
Đối tượng của thành tra hành chính là các cá nhân, cơ quan, tổ chức phải có quan hệ về mặt tổ chức với cơ quan quản lý.
Trong khi đó, đối tượng của hoạt động thanh tra chuyên ngành là tất cả các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động thuộc thẩm quyền quản lý ngành, lĩnh vực, chuyên môn.
6. Cách thức thực hiện
Hoạt động thanh tra hành chính được tiến hành bởi các Đoàn thành tra. Trong trường hợp cơ quan có thẩm quyền ra quyết định thanh tra, thanh tra hành chính sẽ lập đoàn thanh tra bắt đầu tiến hành các hoạt động thanh tra.
Trong khi đó, hoạt động thanh tra chuyên ngành do các Thanh tra viên, người được giao thực hiện thanh tra chuyên ngành thực hiện trong phạm vi, nhiệm vụ, thời hạn được giao.
Tóm lại, cách thức thực hiện của hoạt động thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành hoàn toàn khác nhau.
7. Chức năng của hoạt động thanh tra
Chức năng của hoạt động thanh tra hành chính và hoạt động thanh tra chuyên ngành không giống nhau.
Cụ thể, hoạt động thanh tra hành chính có các chức năng cơ bản sau:
- Thực hiện thanh tra hành chính ở cấp Bộ giúp hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, tố cáo, phòng chống tham nhũng, giải quyết khiếu nại… theo quy định của pháp luật. Thanh tra Bộ chịu sự chỉ đạo, điều hành của Bộ trưởng và chịu sự chỉ đạo về công tác, hướng dẫn về nghiệp vụ của Thanh tra Chính phủ.
- Thực hiện thanh tra hành chính cấp Sở hỗ trợ việc tiến hành thanh tra chuyên ngành, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp dân, phòng chống tham nhũng theo quy định của Pháp luật.
Trong khi đó, hoạt động thanh tra chuyên ngành có những đặc điểm cơ bản sau:
- Chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành để thực hiện chức năng quản lý nhà nước, thực hiện quyền lực của chủ thể quản lý với đối tượng quản lý. Tính quyền lực Nhà nước của hoạt động thanh tra thể hiện ở chỗ, các cơ quan, tổ chức, cá nhân là chủ thể tiến hành thanh tra đều có nhiệm vụ, quyền hạn được xác định và khả năng thực hiện những quyền hạn đó.
- Năng lực chủ thể tiến hành thanh tra của cơ quan thanh tra nhà nước phát sinh khi cơ quan đó được thanh lập và chấm dứt khi cơ quan đó bị giải thể. Năng lực này được pháp luật của Nhà nước quy định cụ thể về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý chuyên ngành, lĩnh vực, chuyên môn – kỹ thuật, như Bộ, Sở.
Những điểm khác nhau giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành được Khacnhaugiua.vn tổng hợp trên đây hy vọng có thể cung cấp cho các bạn độc giả thông tin thêm về lĩnh vực thanh tra nói chung. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, vui lòng gửi cho Khacnhaugiua.vn bạn nhé!
