Giao tử đực và giao tử cái là hai khái niệm sinh học cực kỳ quan trọng và có rất nhiều người thắc mắc về sự khác nhau của chúng. Để giải đáp chính xác nhất cho sự tìm kiếm của bạn đọc, khacnhaugiua.vn sẽ đưa ra những so sánh về sự khác biệt của chúng, cùng đọc ngay nhé!
I. Khái niệm và những điểm giống nhau
Trước khi tìm hiểu về những đặc điểm khác biệt của giao tử đực và giao tử cái thì chúng ta cần biết về quá trình hình thành giao tử.
Hình thành giao tử chính là một quá trình để tạo ra giao tử từ tế bào mầm, trong thuật ngữ khoa học thì nó có tên là gametogenesis. Giao tử đực và giao tử cái là kết quả của quá trình hình thành giao tử.
- Quá trình hình thành giao tử đực được gọi là sự tạo tinh, tên khoa học là spermatogenesis. Giao tử đực là tế bào sinh sản giới tính nam, nó kết hợp với giao tử cái để tạo ra hợp tử.
- Quá trình hình thành giao tử cái được gọi là sự tạo noãn, tên khoa học là oogenesis. Giao tử cái là tế bào sinh sản giới tính nữ, nó kết hợp với giao tử đực để tạo ra hợp tử.
Mặc dù kết quả là khác nhau nhưng quá trình phát sinh giao tử đực và giao tử cái có 3 đặc điểm giống nhau.
- Nó đều được tạo ra từ các tế bào mầm sinh dục và là tế bào sinh sản của các sinh vật bậc cao.
- Xảy ra trong tuyến sinh dục của cơ quan sinh dục.
- Đều trải qua 2 quá trình chính: Nguyên phân (các tế bào mầm) và giảm phân (để tạo ra giao tử).
Giao tử đực và giao tử cái kết hợp ngẫu nhiên với nhau tạo thành hợp tử, quá trình này được gọi là sự thụ tinh.
II. Điểm khác nhau giữa giao tử đực và giao tử cái
Những đặc điểm khác nhau của giao tử đực và giao tử cái thể hiện rõ rệt qua kết quả của quá trình giảm phân, nó khác nhau về kích thước, hình dạng, số lượng, thời gian sống, khả năng di chuyển…
| ĐẶC ĐIỂM | GIAO TỬ ĐỰC | GIAO TỬ CÁI |
| Quá trình giảm phân | * Giảm phân 1: Tinh bào bậc 1 trải qua giảm phân I sẽ cho ra 2 tinh bào bậc 2.* Giảm phân 2: Mỗi tinh bào bậc 2 qua giảm phân II cho 2 tinh tử phát triển thành tinh trùng.* Kết quả: Mỗi tinh bào bậc 1 trải qua giảm phân 1 và 2 sẽ cho 4 tinh trùng. Cả 4 tinh trùng đều tham gia vào quá trình thụ tinh. | * Giảm phân 1: Noãn bào bậc 1 qua giảm phân I sẽ cho thể cực thứ nhất có kích thước nhỏ và noãn bào bậc 2 có kích thước lớn hơn. * Giảm phân 2: Noãn bào bậc 2 qua giảm phân II sẽ cho 1 thể cực thứ 2 có kích thước bé cùng 1 tế bào trứng có kích thước lớn hơn. * Kết quả: Từ noãn bào bậc 1 qua giảm phân sẽ cho ra 3 thể cực và 1 tế bào trứng. Chỉ có 1 tế bào trứng sẽ tham gia vào quá trình thụ tinh. |
| Nơi tạo ra | Giao tử đực được tạo ra từ các tế bào sinh tinh ở trong cơ quan sinh dục (cụ thể là tinh hoàn). | Giao tử cái được tạo ra từ các tế bào sinh trứng ở trong cơ quan sinh dục (cụ thể là buồng trứng). |
| Kích thước | Giao tử đực thường có kích thước nhỏ hơn so với giao tử cái và trọng lượng của nó cũng nhẹ hơn. | Giao tử cái có kích thước lớn hơn so với giao tử đực cùng loại được hình thành. Nguyên nhân là do giao tử cái được tích lũy nhiều chất dinh dưỡng hơn để chuẩn bị cho quá trình nuôi dưỡng phôi ở giai đoạn đầu. |
| Hình dạng | Giao tử đực là các tế bào có dạng hình bắp. | Giao tử đực là các tế bào có dạng hình cầu. |
| Thời gian sống | So với giao tử cái cùng loại thì thời gian sống của giao tử đực thường ngắn hơn. | Thời gian sống của giao tử cái cùng loại sẽ lâu hơn so với giao tử đực. |
| Số lượng giao tử hình thành | Số lượng giao tử đực hình thành nhiều hơn so với giao tử cái. Cụ thể một tế bào sinh tinh trải qua quá trình giảm phân sẽ tạo ra 4 tinh trùng (giao tử đực). | Số lượng giao tử cái hình thành ít hơn so với giao tử đực. Cụ thể một tế bào sinh trứng trải qua quá trình giảm phân chỉ tạo ra 1 trứng (giao tử cái). |
| Sự di chuyển | Giao tử đực có đuôi và di động (bơi lội). | Giao tử cái không có đuôi và bất động. |
| Quyết định giới tính ở người | Đối với con người thì giao tử đực sẽ là yếu tố quyết định giới tính của con cái được sinh ra. | Đối với con người thì giao tử cái sẽ không quyết định giới tính của con cái được sinh ra. |
III. Giao tử đực và giao tử cái ở người
Ở người, chỉ khi nam và nữ bước vào giai đoạn dậy thì mới tạo ra giao tử đực và giao tử cái. Lúc này nếu xảy ra quá trình thụ tinh giữa nam và nữ thì sẽ hình thành nên phôi thai, người phụ nữ sẽ bước vào quá trình mang thai, hình thành hình hài em bé và sinh nở.
Tinh trùng sẽ hình thành trong suốt cuộc đời của một người đàn ông nhưng đối với phụ nữ thì khi đến tuổi mãn kinh (không còn hiện tượng kinh nguyệt) thì sẽ ngừng phóng noãn.
Tinh trùng chính là yếu tố quyết định về giới tính của con cái được tạo ra, vì vậy rất nhiều người đang sai lầm khi cho rằng người phụ nữ chính là yếu tố quyết định đến việc sinh con trai hay con gái.
Với những phân tích chi tiết, khacnhaugiua.vn hy vọng đã đưa tới cho độc giả câu trả lời chính xác và cụ thể nhất về sự khác nhau giữa giao tử đực và giao tử cái. Chúc các bạn hoàn thành tốt bài tập và bài thi của mình về chủ đề trên nhé.
