Độ chuẩn xác(accuracy) và độ chính xác(precision) là các thuật ngữ được sử dụng trong đo lường. Accuracy đề cập đến mức độ phù hợp và đúng đắn của một thứ gì đó khi so sánh với một giá trị thực hoặc giá trị tuyệt đối, trong khi precision đề cập đến trạng thái chính xác tuyệt đối – mức độ nhất quán khi một thứ gì đó có độ chính xác tuyệt đối.
Nói cách khác, precision của một thí nghiệm, vật thể hoặc giá trị là một một thước đo của độ tin cậy và tính nhất quán. Accuracy của một thí nghiệm, vật thể hoặc giá trị là thước đo của mức độ gần của kết quả đồng nhất với giá trị thật hoặc giá trị được chấp nhận.
Cả accuracy và precision đều là các thuật ngữ được dùng trong các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật và thống kê.
Bảng so sánh
| Accuracy | Precision | |
| Định nghĩa | Mức độ phù hợp và đúng đắn của một thứ gì đó khi so sánh với một giá trị thực hoặc giá trị tuyệt đối. | Trạng thái chính xác tuyệt đối – tần suất một thứ gì đó ở mức độ chính xác tuyệt đối. |
| Cách đo lường | Yếu tố đơn hoặc phép đo đơn lẻ | Nhiều phép đo hoặc nhiều yếu tố là cần thiết |
| Mối quan hệ | Một thứ gì đó có thể chuẩn xác ngẫu nhiên như một sự may mắn. Để thứ đó có tính chuẩn xác(accurate) nhất quán và đáng tin cậy, nó cũng phải chính xác(precise). | Kết quả có thể chính xác mà không chuẩn xác. Ngoài ra, kết quả có thể chuẩn xác VÀ chính xác. |
| Được dùng trong | Vật lý, hóa học, kỹ thuật, thống kê, v.v. | Vật lý, hóa học, kỹ thuật, thống kê, v.v. |
Định nghĩa Độ chuẩn xác(Accuracy) và Độ chính xác(Precision)
Trong bài đánh giá của mình về quyển Những người theo chủ nghĩa hoàn hảo: Mức chính xác Các kỹ sư Tạo ra Thế giới Hiện đại của Simon Winchester, James Gleick đã viết cho Tạp chí New York về phê bình Sách như sau:
…độ chính xác liên quan đến quan niệm về sự tỉ mỉ và độ nhất quán, trong khi độ chuẩn xác bao hàm các giá trị thật về thế giới. Khi một tay súng bắn vào một mục tiêu, nếu viên đạn phóng ra cùng nhau – tập trung lại, thay vì tản ra thì đó là cú bắn chính xác. Nhưng những cú bắn chỉ chuẩn xác nếu chúng trúng vào hồng tâm. Một chiếc đồng hồ chính xác khi nó đánh dấu số giây đúng và không thay đổi nhưng có thể vẫn không chuẩn xác nếu nó hiện sai thời gian.
So sánh về Các mũi tên
Accuracy là mức độ đúng đắn, trong khi precision là mức độ tuyệt đối của sự đúng đắn đó(hoặc sự không đúng đắn) – biểu hiện ở mức lặp của kết quả. Ví dụ, hãy xem xét các kết quả từ một vòng thực hành bắn tên:
Các mũi tên được bắn vào mục tiêu, và các phép đo được thực hiện liên quan đến hồng tâm ở trung tâm của mục tiêu. Accuracy mô tả mức độ gần của các mũi tên với hồng tâm. Mũi tên càng gần hồng tâm thì bắn càng chuẩn xác.
Mức độ chính xác của các phát bắn phụ thuộc vào tần suất các mũi tên phóng gần nhau vào mục tiêu. Khi tất cả hoặc hầu hết các mũi tên bắn ra cắm vào bảng tên nằm gần nhau, chúng có thể được coi là chính xác vì tất cả chúng đều hạ cánh gần cùng một điểm, không nhất thiết phải gần hồng tâm. Đây là cách kết quả có thể chỉ ra độ chính xác nhưng không nhất thiết phải chuẩn xác. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là không thể đạt được độ chính xác một cách đáng tin cậy nếu không có độ chuẩn xác.
Số lượng Các phép đo
Độ chuẩn xác(accuracy) có thể được cải thiện bằng cách thực hiện các phép đo lặp lại và lấy giá trị trung bình. (Điều này giả định rằng các lỗi là ngẫu nhiên nằm trên và dưới giá trị thực ở cùng một mức độ). Do đó, một thử nghiệm với mức độ chính xác(precision) thấp có thể cung cấp các giá trị chính xác khi áp dụng thống kê thích hợp.
Ngược lại, độ chính xác(precision) không thể được cải thiện bằng cách thực hiện các phép đo lặp lại, nhưng không thể định lượng độ chính xác mà không có các lần lặp thực nghiệm.
Điều nguy hiểm khi đánh giá một thử nghiệm là một số sai sót không phải ngẫu nhiên. Trong trường hợp này, một thử nghiệm có thể mang lại kết quả không chuẩn xác nhưng vẫn có độ chính xác cao.
Chất lượng
Mặc dù một phép đo chính xác có thể nói lên chất lượng của một thiết bị, nhưng một phép đọc chuẩn xác sẽ không phản ánh lên chất lượng. Độ chuẩn xác là sự thỏa thuận của giá trị đo được với giá trị kỳ vọng.
Ví dụ: một chiếc đồng hồ đã ngừng hoạt động sẽ đạt mức chuẩn xác hai lần trong ngày, nhưng nó sẽ không được chính xác(vì nó có thể hiện thời gian nhưng không thể đánh dấu đúng số giây) – tức là không thể duy trì thời gian một cách nhất quán và chuẩn xác(accurately) trong suốt cả ngày. Trong trường hợp của chiếc đồng hồ, việc nó đo thời gian chính xác như thế nào(precisely) là vấn đề rất quan trọng và quyết định chất lượng.
Tổng kết
Accuracy – độ chuẩn xác và Precision – độ chính xác là các thuật ngữ khoa học được dùng trong đo lường. Accuracy nói về mức độ đúng đắn hoặc chính xác trong khi Precision nói về tần suất chính xác của vật thể được dùng trong đo lường.
