Có rất nhiều điều trong tiếng Anh mà chúng ta phải học, và cách sử dụng tiền tố và hậu tố chính là một trong số đó. Nếu nói về hậu tố, khá nhiều người trong chúng ta bị nhầm lẫn ‘able’ với ‘ible.’
Đối với những người đã quen với tiếng Anh, việc phân biệt không quá khó. Một khi đã quen, người ta không cần để ý đến các quy tắc. Thế nhưng đối với những người mới, đó là một thử thách. Điều may mắn là, chúng ta có một số quy tắc cụ thể để có thể phân biệt được khi nào thì dùng ‘able’ còn lúc nào thì phải dùng ‘ible’.
- Quy tắc 1 – Nếu từ gốc là một từ hoàn chỉnh thì sử dụng ‘able’.
- Quy tắc 2 – Nếu từ gốc không phải là một từ hoàn chỉnh thì sử dụng ‘ible.’
Các quy tắc trên được thể hiện rõ nhất trong những ví dụ sau. Trong từ ‘acceptable’, người ta sử dụng hậu tố ‘able’ vì từ gốc ‘accept’ là một từ hoàn chỉnh. Sẽ không hợp lý nếu chúng ta sử dụng ‘ible’ thành ‘acceptible.’ Đối với quy tắc thứ hai, từ ‘compatible’ sử dụng hậu tố ‘ible’ vì từ gốc ‘compat’ không phải là từ hoàn chỉnh. Đó là lý do tại sao việc sử dụng hậu tố ‘able’ sau ‘compat’ để thành “compable” cũng sẽ không phù hợp.
Có một số ngoại lệ cho quy tắc đầu tiên. Các từ access, contempt, digest, flex, và suggest có hậu tố là ‘ible’ mặc dù chúng đều là những từ hoàn chỉnh, thành accessible, digestible, suggestible, flexible và contemptible. Vẫn còn những ngoại lệ khác không được liệt kê ở đây.
- Quy tắc 3 – Nếu từ gốc kết thúc bằng chữ cái ‘e’ thì bỏ ‘e’ rồi thêm ‘able’. Ví dụ: ‘advise’ trở thành ‘advisable’.
Ngoài ra, hậu tố ‘ible’ cũng được sử dụng cho những từ gốc có nguồn gốc Latinh. Người ta ước tính rằng có khoảng 180 từ như thế’ Một số ví dụ phổ biến nhất là accessible, audible, combustible, comprehensible, irreversible,…
Hậu tố ‘able’ cũng có thể được gắn với các từ có gốc Latinh trong một số trường hợp hiếm hoi. Điều này đúng trong trường hợp của từ ‘depend’ (‘dependable’). ‘Depend’ thực tế được lấy từ từ ‘dependere’ trong tiếng Latinh (có nghĩa là ‘hand down’). Trường hợp hậu tố ‘able’ được gắn sau những từ không phải gốc Latinh như washable hay affordable sẽ phổ biến hơn.
Tổng kết
1. Hậu tố ‘able’ được gắn với các từ gốc hoàn chỉnh trong khi ‘ible’ thường được nối với các từ gốc không hoàn chỉnh.
2. Hậu tố ‘able’ thường được gắn với các từ gốc có nguồn gốc không phải là tiếng Latinh trong khi ‘ible’ thường được sử dụng với các từ có gốc Latinh.
